Jak przebiega proces karny?

Ofiary przestępstw motywowanych nienawiścią, które to zgłaszają, powinny wiedzieć, że to nie koniec historii. Informacje przekazane przez ofiarę są podstawą do wszczęcia postępowania przygotowawczego. To początek postępowania karnego.

Kiedy rozpocznie się postępowanie karne, czeka na Ciebie:

Postępowanie przygotowawcze – Jeżeli policja zbierze wystarczającą ilość informacji po otrzymaniu zgłoszenia i przybyciu na miejsce zdarzenia, nie ma potrzeby składania osobnego zgłoszenia na policję. W większości przypadków wezwanie na policję jest podstawą prawną do wszczęcia postępowania przygotowawczego. Czasami jednak konieczna jest formalna skarga od wnioskodawcy. Na przykład w przypadkach wykorzystywania seksualnego. Jeżeli nie zostanie stwierdzone przestępstwo, nie wszczyna się postępowania przygotowawczego. W każdym przypadku zostaniesz poinformowany o decyzji i będziesz miał prawo odwołać się od odmowy wszczęcia postępowania przygotowawczego (prokurator może wznowić śledztwo na podstawie zażaleń lub z własnej inicjatywy).

W postępowaniu przygotowawczym gromadzone są wszystkie istotne dane i badane okoliczności w celu zidentyfikowania sprawcy. Przesłuchiwani są świadkowie i podejrzani, więc być może będziesz musiał udać się na posterunek policji lub prokuraturę, aby odpowiedzieć na pytania śledczych.

Po zebraniu wszystkich informacji śledczy przekazuje sprawę prokuratorowi. O skierowaniu sprawy do sądu decyduje prokurator. Może również zamknąć sprawę lub skierować ją z powrotem do dalszego zbadania[1].

Postępowanie przygotowawcze musi zostać przeprowadzone w jak najkrótszym czasie. Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego dochodzenie musi zostać zakończone w ciągu trzech miesięcy w przypadku wykroczeń, sześciu miesięcy w przypadku błahych, drobnych i lekkomyślnych przestępstw oraz dziewięciu miesięcy w przypadku poważnych i bardzo poważnych przestępstw. W szczególnych przypadkach postępowanie przygotowawcze może zostać przedłużone.

Postępowanie sądowe: Gdy prokurator zgromadzi wszystkie niezbędne materiały, sprawa trafia do sądu. Sprawa rozpatrywana jest dalej na rozprawie sądowej. Jeżeli sprawa jest skomplikowana, można ustalić harmonogram rozpraw.

Chociaż szczegóły postępowania przygotowawczego nie są podawane do wiadomości publicznej, sprawy są zwykle rozpatrywane w sądzie publicznie. Sprawy są rozpatrywane niejawnie, gdy w postępowaniu karnym biorą udział osoby nieletnie oraz gdy prowadzone są dochodzenia w sprawie przestępstw i wykroczeń przeciwko wolności i integralności decyzji seksualnej danej osoby. Przed upublicznieniem chronione są informacje o życiu prywatnym osób uczestniczących w postępowaniu, osób o szczególnych potrzebach ochronnych oraz osób, którym gwarantuje się anonimowość.

Rozprawa odbywa się werbalnie. Sąd bezpośrednio bada materiał dowodowy w sprawie, następnie przesłuchuje się oskarżonych, pokrzywdzonych, świadków oraz wezwanych na rozprawę biegłych i specjalistów. Tylko w wyjątkowych przypadkach sprawa będzie rozpatrywana w inny sposób.

Pod koniec rozprawy sporządzany jest werdykt. Może być skazujący lub uniewinniający, a także może dojść do umorzenia sprawy karnej. W przypadku skazania oskarżony zostaje uznany za winnego i skazany wyrokiem sądowym; w przypadku uniewinnienia oskarżonego uniewinnia się od winy[2]. Po zakończeniu sprawy pokrzywdzonemu przysługuje również odszkodowanie, jeśli złoży taki wniosek.

Zamiast wyroku skazującego sąd może wydać nakaz karny. Nakaz karny jest wydawany, jeśli postanowiono nie przeprowadzać procesu.

Wykonanie wyroku i apelacji. Po ogłoszeniu przez sąd wyroku, wyrok wchodzi w życie w ciągu dwudziestu dni. Jeśli dana osoba nie zgadza się z wyrokiem, może w tym terminie odwołać się do sądu wyższej instancji.

Jeśli odwołasz się do sądu wyższej instancji, uważa się, że pierwotny wyrok skazujący jest nieobowiązujący. Wyrok Sądu Apelacyjnego wchodzi w życie niezwłocznie.

W wyjątkowych okolicznościach od wyroków lub skazania przysługuje kasacja po ich uprawomocnieniu się.

Od orzeczeń Sądu Rejonowego wnosi się apelację do Sądu Okręgowego, a od orzeczeń Sądu Okręgowego do Litewskiego Sądu Apelacyjnego. Po wyczerpaniu wszystkich krajowych środków odwoławczych zarówno ofiara, jak i osoba skazana mogą odwołać się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

[1] Przestępstwo motywowane nienawiścią: wszystko co musisz wiedzieć. Wyd. Lgl.lt.

[2] Postępowanie karne reguluje Kodeks postępowania karnego.